روش بیرون کشیدن برای پیشگیری از بارداری چقدر مؤثر است و چه ریسک‌هایی دارد؟

روش بیرون کشیدن، که به عنوان «روش بیرون کشیدن» یا «روش نزدیکی منقطع» نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های کنترل بارداری است. کلیدواژه کانونی “روش بیرون کشیدن” در این بخش به کار رفته است. این روش، در اصل، بر پایه‌ی حذف عضو آلت از داخل واژن قبل از انزال بنا شده تا مانع از ورود مایع منی به داخل رحم شود و به این ترتیب از برخورد اسپرم با تخمک جلوگیری گردد. اگرچه این روش به دلیل عدم نیاز به تجهیزات و هزینه صفر، محبوبیت خاصی در میان برخی از زوج‌ها دارد، اما از نظر علمی و عملی ضریب خطا و ناکارآمدی قابل توجهی دارد که می‌تواند خطر بارداری ناخواسته را افزایش دهد.

آیا از روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنید یا به آن فکر می‌کنید؟ این روش قدیمی، با وجود سادگی ظاهری، یکی از نامطمئن‌ترین روش‌های پیشگیری است و شما را در معرض بارداری ناخواسته و بیماری‌های مقاربتی قرار می‌دهد. در این راهنمای جامع، به عنوان متخصص سلامت زنان، به بررسی دقیق آمار شکست، دلایل علمی ناکارآمدی (از جمله مایع پیش‌انزال)، خطرات STI و معرفی روش‌های جایگزین بسیار مؤثرتر می‌پردازیم تا با آگاهی کامل، انتخابی امن برای سلامت خود داشته باشید.

روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری که به آن نزدیکی منقطع هم گفته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های پیشگیری است که در آن، مرد قبل از انزال (خروج منی)، آلت تناسلی خود را از واژن زن خارج می‌کند و انزال در خارج از بدن زن اتفاق می‌افتد. ایده اصلی این است که با جلوگیری از ورود اسپرم به واژن، از رسیدن آن به تخمک و وقوع لقاح و بارداری جلوگیری شود.

ما با تکیه بر منابع علمی معتبر و داده‌های به‌روز از سایت‌ها و نشریات بین‌المللی، به بررسی اثربخشی، معایب، روش‌های بهینه‌سازی و جایگزین‌های مطمئن‌تر در جلوگیری از بارداری می‌پردازیم. در کنار این، به بررسی جنبه‌های بهداشتی، تأثیرات روانشناختی و کاربردهای متنوع روش بیرون کشیدن در جامعه زنان و دختران عادی نیز پرداخته خواهد شد.

در این مقاله از مجله زیبایی و پزشکی درمالیدی، به بررسی جامع روش بیرون کشیدن به عنوان روشی برای پیشگیری از بارداری می‌پردازیم. با استفاده از اطلاعات به‌روز و معتبر، به شما کمک می‌کنیم تا با اطمینان بیشتری در مورد انتخاب روش پیشگیری از بارداری تصمیم بگیرید. بیایید با هم بررسی کنیم که روش بیرون کشیدن چقدر مؤثر است و چه ریسک‌هایی دارد.

روش بیرون کشیدن (نزدیکی منقطع) چیست؟ نگاهی دقیق‌تر

روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری که به آن نزدیکی منقطع هم گفته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های پیشگیری است که در آن، مرد قبل از انزال (خروج منی)، آلت تناسلی خود را از واژن زن خارج می‌کند و انزال در خارج از بدن زن اتفاق می‌افتد. ایده اصلی این است که با جلوگیری از ورود اسپرم به واژن، از رسیدن آن به تخمک و وقوع لقاح و بارداری جلوگیری شود.

این روش به‌عنوان یک رفتار کنترل بارداری از دیرباز در میان جوامع مختلف استفاده شده است. در متون باستانی نیز اشاره به این روش وجود دارد، اگرچه همواره به دلیل وابستگی به عملکرد صحیح و همزمانی دقیق بین شریک جنسی، مورد انتقاد قرار گرفته است. امروزه با وجود انواع مختلف روش‌های مدرن پیشگیری از بارداری، برخی زوج‌ها به دلیل دلایل مختلف همچون دسترسی آسان، عدم تحمل روش‌های هورمونی یا سلیقه شخصی، همچنان از این روش استفاده می‌کنند.

بر اساس مطالعات منتشر شده توسط سازمان‌های بهداشتی معتبر بین‌المللی، نرخ شکست این روش در شرایط “استفاده کامل” حدود ۴٪ و در شرایط “استفاده معمولی” به حدود ۲۰-۲۲٪ می‌رسد. به عبارت دیگر، در شرایطی که شریک جنسی بتواند در هر بار مقاربت به‌طور کامل از انجام صحیح این عمل اطمینان حاصل کند، تنها ۴ نفر از هر ۱۰۰ نفر از بارداری جلوگیری می‌کنند؛ اما در عمل که اشتباهات انسانی به میان می‌آید، این آمار به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.

چرا برخی افراد به روش بیرون کشیدن روی می‌آورند؟

با وجود در دسترس بودن روش‌های مدرن و بسیار مؤثرتر، دلایل مختلفی ممکن است افراد را به سمت استفاده از روش بیرون کشیدن سوق دهد:

• عدم نیاز به نسخه یا مراجعه پزشکی: این روش نیازی به نسخه پزشک، مراجعه به کلینیک یا داروخانه ندارد.
• رایگان بودن: هیچ هزینه مالی مستقیمی ندارد.
• عدم استفاده از هورمون: برای افرادی که نگران عوارض جانبی هورمون‌ها هستند یا به دلایل پزشکی نمی‌توانند از روش‌های هورمونی استفاده کنند، جذاب به نظر می‌رسد.
• عدم نیاز به وسیله فیزیکی: برخلاف کاندوم یا دیافراگم، نیازی به استفاده از وسیله خارجی نیست.
• تصور عدم ایجاد وقفه: برخی ممکن است حس کنند این روش وقفه کمتری در رابطه جنسی ایجاد می‌کند (اگرچه نیاز به هوشیاری و اقدام به موقع، خود می‌تواند ایجاد کننده استرس باشد).
• عدم آگاهی یا دسترسی به روش‌های دیگر: متاسفانه، گاهی عدم آگاهی کافی از روش‌های مؤثرتر یا عدم دسترسی به آن‌ها، افراد را به سمت این گزینه نامطمئن سوق می‌دهد.

با وجود این دلایل، همانطور که خواهیم دید، معایب و خطرات این روش بسیار بیشتر از مزایای ظاهری آن است.

اساس کار روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری ساده به نظر می‌رسد: جلوگیری از تماس اسپرم با تخمک. بارداری زمانی اتفاق می‌افتد که اسپرم مرد از طریق واژن وارد رحم شده و در لوله‌های فالوپ خود را به تخمک زن برساند و آن را بارور کند. با خارج کردن آلت قبل از انزال، هدف این است که کل مایع منی (که حاوی میلیون‌ها اسپرم است) در خارج از واژن ریخته شود و در نتیجه اسپرمی برای لقاح وجود نداشته باشد.

روش بیرون کشیدن، که به عنوان روش خروج یا قطع آمیزش نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های پیشگیری از بارداری است که با خروج آلت تناسلی مرد از واژن قبل از انزال، خطر بارداری را کاهش می‌دهد. این روش به دلیل سادگی و عدم نیاز به استفاده از ابزارهای پیشگیری از بارداری، برای بسیاری از زوج‌ها جذاب است. اما چقدر این روش مؤثر است و آیا به عنوان روش اصلی پیشگیری از بارداری قابل اطمینان است؟

روش بیرون کشیدن با جلوگیری از ورود اسپرم به داخل واژن، از برخورد اسپرم با تخمک جلوگیری می‌کند. اگر هیچ اسپرمی وارد واژن نشود، احتمال بارداری وجود ندارد. اما در عمل، این روش همیشه کارآمد نیست. اسپرم ممکن است حتی با خروج درست و به موقع، وارد واژن شود و خطر بارداری را افزایش دهد.

بر اساس آمار، روش بیرون کشیدن در حدود ۷۸ درصد موارد مؤثر است، یعنی از هر ۱۰۰ زن استفاده‌کننده از این روش، ۲۲ نفر در طول یک سال باردار می‌شوند. این در حالی است که روش‌های دیگر مانند کاندوم مردانه ۹۸ درصد، قرص‌های ضدبارداری ۹۱ درصد، و آی‌یودی ۹۹ درصد مؤثر هستند. بنابراین، روش بیرون کشیدن نسبت به سایر روش‌های پیشگیری از بارداری، دارای اثربخشی کمتری است.

علاوه بر این، روش بیرون کشیدن در برابر عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STIs) محافظت نمی‌کند. این بدان معناست که اگر شریک جنسی شما آلوده به عفونت‌هایی مانند اچ‌آی‌وی، کلامیدیا، سوزاک، یا سیفلیس باشد، شما نیز در معرض خطر ابتلا هستید. برای جلوگیری از این عفونت‌ها، استفاده از کاندوم یا سایر روش‌های محافظتی توصیه می‌شود.

برای افزایش اثربخشی روش بیرون کشیدن، می‌توانید از روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری نیز استفاده کنید. به عنوان مثال، استفاده از اسپرم‌کش‌ها، کاندوم، یا دیافراگم می‌تواند خطر بارداری را کاهش دهد. همچنین، مکالمه با شریک جنسی خود و توافق در مورد استفاده از این روش و ریسک‌های آن، می‌تواند به کاهش استرس و افزایش اثربخشی کمک کند.

در صورتی که به دلیل استفاده از روش بیرون کشیدن باردار شوید، هنوز گزینه‌هایی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد. قرص‌های پس از آمیزش، مانند قرص صبح بعد، می‌توانند تا ۹۵ درصد از بارداری‌ها را در صورت مصرف در عرض ۲۴ ساعت پس از آمیزش جلوگیری کنند. همچنین، آی‌یودی‌های مسی می‌توانند تا ۵ روز پس از آمیزش به عنوان روش پیشگیری از بارداری استفاده شوند.

در نهایت، روش بیرون کشیدن می‌تواند به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار گیرد، اما به دلیل اثربخشی کمتر و عدم محافظت در برابر عفونت‌های منتقله از راه جنسی، بهتر است از روش‌های دیگر مانند کاندوم، قرص‌های ضدبارداری، یا آی‌یودی استفاده شود. انتخاب روش مناسب پیشگیری از بارداری با توجه به شرایط شخصی و نیازهای شما و شریک جنسی شما، می‌تواند به جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته و حفظ سلامت جنسی کمک کند.

مقایسه با سایر روش‌های پیشگیری از بارداری

در مقایسه با روش‌های دیگری نظیر کاندوم، قرص‌های ضد بارداری، و دستگاه‌های داخل رحمی، روش بیرون کشیدن از نظر اثربخشی ضعیف‌تر است. به عنوان مثال، کاندوم در شرایط استفاده کامل دارای اثربخشی بالای ۹۸٪ است؛ در حالی که قرص‌های ضد بارداری در شرایط کامل استفاده کمتر از ۰.۳٪ خطا دارند. دستگاه‌های داخل رحمی نیز دارای نرخ شکست نزدیک به ۱٪ هستند. این داده‌ها نشان می‌دهد که روش بیرون کشیدن به‌تنهایی برای جلوگیری از بارداری به‌شدت ناکافی است.

عوامل موثر بر کارایی روش بیرون کشیدن

1. مهارت و زمان‌بندی دقیق: اصلی‌ترین عامل موفقیت این روش، توانایی و دقت شریک جنسی در تشخیص زمان نزدیک به انزال است. حتی یک اشتباه کوچک می‌تواند باعث ورود مقداری از مایع منی به داخل واژن شود.
2. وجود مایع پیش‌انزال: مایع‌های ترشح شده قبل از انزال ممکن است حاوی مقدار کمی اسپرم باشند که می‌توانند موجب بارداری شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که حتی در صورت استفاده کامل از روش، این عامل می‌تواند اثربخشی را کاهش دهد.
3. تأثیر عوامل روانشناختی و جسمانی: استرس، مصرف الکل، و عدم هماهنگی میان شریک‌های جنسی می‌تواند به بروز اشتباهات در زمان‌بندی منجر شود.
4. عدم محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی: برخلاف کاندوم، روش بیرون کشیدن هیچ محافظتی در برابر انتقال بیماری‌های مقاربتی مانند HIV و هرپس ارائه نمی‌دهد.

چرا روش بیرون کشیدن در عمل بسیار نامطمئن است؟ دلایل شکست

اینجاست که تئوری ساده با واقعیت پیچیده بدن انسان برخورد می‌کند. روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری به دلایل متعددی شکست می‌خورد و یکی از نامطمئن‌ترین روش‌های پیشگیری محسوب می‌شود:

حتی اگر مرد موفق شود آلت را قبل از انزال خارج کند، اگر انزال در نزدیکی دهانه واژن (روی ناحیه خارجی تناسلی یا ولو) اتفاق بیفتد، این احتمال (هرچند کم) وجود دارد که اسپرم‌های متحرک بتوانند خود را به داخل واژن رسانده و مسیر خود را به سمت تخمک پیدا کنند.

1. مایع پیش‌انزال (Pre-ejaculate یا Pre-cum):
   • ماهیت: قبل از انزال کامل، مایع شفاف و لغزنده‌ای از آلت مردانه ترشح می‌شود که به آن مایع پیش‌انزال می‌گویند. این مایع به لغزنده کردن مجرا برای عبور راحت‌تر منی و خنثی کردن اسیدیته باقی‌مانده از ادرار در مجرا کمک می‌کند.
   • حضور اسپرم: نکته حیاتی اینجاست: اگرچه مایع پیش‌انزال به خودی خود از غدد دیگری (غیر از بیضه‌ها که اسپرم تولید می‌کنند) ترشح می‌شود، اما می‌تواند حاوی اسپرم باشد! اسپرم‌ها ممکن است از انزال قبلی (حتی اگر چند ساعت یا روز قبل بوده باشد) یا در مراحل اولیه تحریک جنسی، در مجرای ادراری مرد باقی مانده باشند و با این مایع شفاف شسته شده و وارد واژن شوند.
   • تحقیقات علمی: مطالعات مختلفی وجود اسپرم زنده و متحرک را در مایع پیش‌انزال بسیاری از مردان تأیید کرده‌اند. اگرچه تعداد اسپرم‌ها معمولاً بسیار کمتر از مایع منی کامل است، اما برای وقوع بارداری تنها به یک اسپرم نیاز است! بنابراین، حتی اگر مرد کاملاً به موقع و قبل از انزال اصلی، آلت را خارج کند، بارداری همچنان از طریق اسپرم‌های موجود در مایع پیش‌انزال امکان‌پذیر است.
2. چالش زمان‌بندی دقیق (Timing is Everything – and Extremely Difficult):
   • نیاز به کنترل و آگاهی کامل: موفقیت روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری نیازمند آن است که مرد دقیقاً لحظه قبل از انزال را تشخیص داده و به سرعت و به طور کامل آلت را خارج کند. این امر نیاز به خودآگاهی بدنی بسیار بالا، تجربه و کنترل فوق‌العاده دارد.
   • تأثیر هیجان: در اوج لذت جنسی، تشخیص دقیق زمان انزال و داشتن کنترل کامل برای عقب‌نشینی به موقع می‌تواند بسیار دشوار باشد. هیجان لحظه می‌تواند قضاوت و کنترل فرد را مختل کند.
   • خطای انسانی: حتی باتجربه‌ترین افراد نیز ممکن است دچار خطا شوند. انزال ممکن است زودتر از حد انتظار رخ دهد یا مقداری از منی قبل از خروج کامل، وارد واژن شود.
   • عوامل دیگر: خستگی، مصرف الکل یا مواد مخدر نیز می‌تواند بر توانایی کنترل و زمان‌بندی تأثیر منفی بگذارد.
3. خطر انزال در نزدیکی واژن:
   • حتی اگر مرد موفق شود آلت را قبل از انزال خارج کند، اگر انزال در نزدیکی دهانه واژن (روی ناحیه خارجی تناسلی یا ولو) اتفاق بیفتد، این احتمال (هرچند کم) وجود دارد که اسپرم‌های متحرک بتوانند خود را به داخل واژن رسانده و مسیر خود را به سمت تخمک پیدا کنند.

آمار واقعی کارایی (یا ناکارایی) روش بیرون کشیدن

برای درک بهتر میزان ریسک، بیایید به آمار نگاه کنیم. کارایی روش‌های پیشگیری از بارداری معمولاً با دو نرخ سنجیده می‌شود:

• کارایی در “استفاده بی‌نقص” (Perfect Use): یعنی اگر روش دقیقاً طبق دستورالعمل و بدون هیچ خطایی در هر بار رابطه جنسی استفاده شود.
• کارایی در “استفاده معمول” (Typical Use): که خطاهای انسانی، استفاده نادرست یا ناپیوسته را نیز در نظر می‌گیرد و به واقعیت نزدیک‌تر است.

جدول مقایسه کارایی روش بیرون کشیدن با سایر روش‌ها (نرخ شکست در سال اول استفاده):

همانطور که جدول به وضوح نشان می‌دهد، حتی در صورت استفاده “بی‌نقص” (که بسیار دشوار است)، ۴ زن از هر ۱۰۰ زنی که به مدت یک سال از روش بیرون کشیدن استفاده می‌کنند، باردار خواهند شد. اما در دنیای واقعی و با در نظر گرفتن خطاهای معمول، این عدد به ۲۰ تا ۲۲ زن از هر ۱۰۰ زن (یعنی حدود ۱ نفر از هر ۵ نفر!) افزایش می‌یابد. این نرخ شکست بسیار بالا، روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری را به یکی از نامطمئن‌ترین روش‌های موجود تبدیل می‌کند. مقایسه کنید با نرخ شکست کمتر از ۱ در ۱۰۰ برای روش‌های بسیار مؤثر مانند IUD یا ایمپلنت!

خطر پنهان: روش بیرون کشیدن و بیماری‌های مقاربتی (STIs)

یکی از بزرگترین و خطرناک‌ترین معایب روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری این است که هیچ‌گونه محافظتی در برابر بیماری‌های مقاربتی (STIs) ایجاد نمی‌کند.
بیماری‌های مقاربتی از طریق تماس پوست به پوست ناحیه تناسلی، تماس با مایعات بدن (ترشحات واژن، منی، مایع پیش‌انزال) و گاهی تماس با زخم‌های ناحیه تناسلی منتقل می‌شوند. از آنجایی که در روش بیرون کشیدن، تماس مستقیم پوست به پوست و تبادل مایعات (حداقل مایع پیش‌انزال) وجود دارد، این روش نمی‌تواند از انتقال عفونت‌هایی مانند موارد زیر جلوگیری کند:

• کلامیدیا
• سوزاک
• سیفلیس
• هرپس (تبخال تناسلی)
• HPV (ویروس پاپیلومای انسانی – عامل زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم)
• HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی – عامل ایدز)
• هپاتیت B
• تریکومونیازیس

نیاز به پیشگیری دوگانه: برای محافظت همزمان از بارداری ناخواسته و بیماری‌های مقاربتی، استفاده از روش‌هایی که هر دو جنبه را پوشش می‌دهند (مانند کاندوم) یا ترکیب یک روش مؤثر پیشگیری از بارداری (مانند قرص یا IUD) با کاندوم ضروری است. اتکا به روش بیرون کشیدن، شما را در برابر هر دو خطر آسیب‌پذیر می‌کند.

آیا می‌توان روش بیرون کشیدن را مؤثرتر کرد؟ (نگاهی به باورهای رایج)

عوامل موثر بر کارایی روش بیرون کشیدن

1. مهارت و زمان‌بندی دقیق: اصلی‌ترین عامل موفقیت این روش، توانایی و دقت شریک جنسی در تشخیص زمان نزدیک به انزال است. حتی یک اشتباه کوچک می‌تواند باعث ورود مقداری از مایع منی به داخل واژن شود.
2. وجود مایع پیش‌انزال: مایع‌های ترشح شده قبل از انزال ممکن است حاوی مقدار کمی اسپرم باشند که می‌توانند موجب بارداری شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که حتی در صورت استفاده کامل از روش، این عامل می‌تواند اثربخشی را کاهش دهد.
3. تأثیر عوامل روانشناختی و جسمانی: استرس، مصرف الکل، و عدم هماهنگی میان شریک‌های جنسی می‌تواند به بروز اشتباهات در زمان‌بندی منجر شود.
4. عدم محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی: برخلاف کاندوم، روش بیرون کشیدن هیچ محافظتی در برابر انتقال بیماری‌های مقاربتی مانند HIV و هرپس ارائه نمی‌دهد.

برخی افراد سعی می‌کنند با اقداماتی، کارایی روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری را افزایش دهند، اما تأثیر این اقدامات بسیار محدود و همچنان غیرقابل اعتماد است:

• ادرار کردن مرد قبل از رابطه: این باور وجود دارد که ادرار کردن می‌تواند اسپرم‌های باقی‌مانده در مجرا را بشوید. اگرچه ممکن است تا حدی کمک‌کننده باشد، اما تضمینی برای حذف کامل اسپرم‌ها از مایع پیش‌انزال وجود ندارد.
• ترکیب با روش آگاهی از باروری (پرهیز دوره‌ای): برخی زوج‌ها سعی می‌کنند روش بیرون کشیدن را فقط در روزهای غیربارور چرخه قاعدگی زن استفاده کنند. این کار نیازمند دانش دقیق از چرخه قاعدگی، پایش منظم علائم باروری (مانند دمای پایه بدن و ترشحات دهانه رحم) و نظم بسیار بالا است. خود روش آگاهی از باروری نیز نرخ شکست قابل توجهی دارد و ترکیب آن با روش بیرون کشیدن، همچنان یک استراتژی پرخطر است.
• استفاده همزمان از اسپرم‌کش: اسپرم‌کش‌ها موادی شیمیایی هستند که اسپرم را می‌کشند یا غیرفعال می‌کنند و به شکل ژل، فوم، کرم یا شیاف واژینال موجودند. استفاده از اسپرم‌کش به تنهایی روش بسیار نامؤثری است (نرخ شکست حدود ۲۸%). ترکیب آن با روش بیرون کشیدن ممکن است کمی (!) شانس موفقیت را افزایش دهد، اما همچنان به مراتب از روش‌های استاندارد، نامطمئن‌تر است و می‌تواند باعث تحریک واژن شود.
• تمرین زمان‌بندی: همانطور که گفته شد، تمرین ممکن است به مرد کمک کند بدن خود را بهتر بشناسد، اما تضمینی برای عدم خطا در لحظه واقعی ایجاد نمی‌کند.
• ارتباط با شریک جنسی: اگرچه ارتباط باز و صادقانه در مورد روش پیشگیری و خطرات آن ضروری است، اما صرفاً صحبت کردن، کارایی بیولوژیکی روش بیرون کشیدن را افزایش نمی‌دهد.

نتیجه‌گیری در مورد بهبود اثربخشی: هیچ یک از این اقدامات نمی‌تواند روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری را به یک روش قابل اعتماد تبدیل کند. بهترین راه برای “مؤثرتر کردن” آن، جایگزین کردنش با یک روش پیشگیری علمی و ثابت‌شده است.

جایگزین‌های بسیار مؤثرتر و ایمن‌تر

خوشبختانه، امروزه گزینه‌های بسیار متنوع، مؤثر و ایمنی برای پیشگیری از بارداری وجود دارد که می‌توانید با مشورت پزشک یا ماما، بهترین گزینه را متناسب با شرایط و نیازهای خود انتخاب کنید:

• روش‌های برگشت‌پذیر با اثر طولانی (LARCs) – بالاترین سطح کارایی:
  • آی‌یو‌دی (IUD): وسیله T شکلی که توسط پزشک در داخل رحم قرار می‌گیرد.
    • IUD مسی: بدون هورمون، با آزاد کردن یون‌های مس از لقاح جلوگیری می‌کند و تا ۱۰-۱۲ سال مؤثر است. می‌تواند به عنوان روش اورژانسی نیز استفاده شود.
    • IUD هورمونی (مانند میرنا، کایلینا): با آزاد کردن مقدار کمی هورمون پروژستین، مخاط دهانه رحم را غلیظ کرده و از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند. بسته به نوع، ۳ تا ۸ سال مؤثر است. می‌تواند به کاهش خونریزی و درد پریود نیز کمک کند.
  • ایمپلنت (کاشتنی): یک میله کوچک و انعطاف‌پذیر که توسط پزشک زیر پوست بازو قرار می‌گیرد و با آزاد کردن پروژستین تا ۳ (و گاهی تا ۵) سال از بارداری جلوگیری می‌کند.
  • مزایای LARCs: بسیار مؤثر (بیش از ۹۹%)، عدم نیاز به یادآوری روزانه یا اقدام قبل از رابطه، اثر طولانی‌مدت، برگشت‌پذیری سریع باروری پس از برداشتن.
• روش‌های هورمونی کوتاه‌اثر:
  • قرص‌های ضدبارداری (ترکیبی و فقط پروژستین): نیاز به مصرف روزانه دارند. بسیار مؤثر در صورت مصرف صحیح (بیش از ۹۹% در استفاده بی‌نقص، حدود ۹۳% در استفاده معمول). فواید غیرمرتبط با پیشگیری مانند تنظیم پریود و کاهش آکنه نیز دارند.
  • چسب پوستی: هفته‌ای یک بار تعویض می‌شود (با یک هفته استراحت در ماه).
  • حلقه واژینال: یک حلقه انعطاف‌پذیر که توسط خود فرد ماهانه در واژن قرار داده و خارج می‌شود.
  • آمپول تزریقی (مانند Depo-Provera): هر ۳ ماه یک بار تزریق می‌شود.
• روش‌های سدی (Barrier Methods):
  • کاندوم مردانه: تنها روشی که همزمان از بارداری و اکثر STIs محافظت می‌کند. کارایی در استفاده معمول حدود ۸۷%. نیاز به استفاده صحیح در هر بار رابطه دارد.
  • کاندوم زنانه (داخلی): گزینه دیگری برای محافظت در برابر بارداری و STIs. کارایی در استفاده معمول حدود ۷۹%.
  • دیافراگم و کلاهک دهانه رحم: وسایلی که قبل از رابطه در واژن قرار داده می‌شوند تا دهانه رحم را بپوشانند. باید همراه با اسپرم‌کش استفاده شوند و کارایی متوسطی دارند. نیاز به تجویز و اندازه مناسب دارند.
  • اسفنج ضدبارداری: حاوی اسپرم‌کش است و قبل از رابطه در واژن قرار می‌گیرد. کارایی متوسطی دارد.
• روش‌های دائمی (عقیم‌سازی):
  • بستن لوله‌های رحمی (Tubal Ligation): روش جراحی برای زنان.
  • وازکتومی (Vasectomy): روش جراحی برای مردان.
  • این روش‌ها بسیار مؤثر اما معمولاً غیرقابل برگشت هستند و برای افرادی که مطمئن هستند دیگر فرزندی نمی‌خواهند، مناسبند.

اگر روش بیرون کشیدن شکست خورد: پیشگیری اورژانسی از بارداری (EC)

اگر از روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری استفاده کرده‌اید و نگران شکست آن هستید (مثلاً خروج دیرتر از موعد یا عدم خروج)، یا اگر رابطه محافظت‌نشده داشته‌اید، گزینه‌های پیشگیری اورژانسی در دسترس هستند:

• قرص‌های اورژانسی (Morning-After Pills):
  • قرص‌های لوونورژسترل (مانند Plan B One-Step و برندهای مشابه): بدون نسخه در دسترس هستند. هرچه زودتر مصرف شوند (ایده‌آل در ۷۲ ساعت اول، اما تا ۵ روز ممکن است اثر داشته باشند)، مؤثرترند. با به تاخیر انداختن یا جلوگیری از تخمک‌گذاری عمل می‌کنند. کارایی آن‌ها ممکن است در افراد با وزن بالاتر کاهش یابد.
  • قرص اولیپریستال استات (ella): نیاز به نسخه پزشک دارد. تا ۵ روز (۱۲۰ ساعت) پس از رابطه محافظت‌نشده مؤثر است و به نظر می‌رسد کارایی آن در افراد با وزن بالاتر، بهتر از لوونورژسترل باشد (تا BMI خاصی).
  • نکته مهم: قرص‌های اورژانسی، قرص سقط جنین نیستند و اگر بارداری قبلاً اتفاق افتاده باشد، تأثیری ندارند. این قرص‌ها نباید به عنوان روش منظم پیشگیری استفاده شوند.
• آی‌یو‌دی مسی (Copper IUD):
  • مؤثرترین روش اورژانسی: قرار دادن IUD مسی تا ۵ روز پس از رابطه محافظت‌نشده، بیش از ۹۹.۹% در پیشگیری از بارداری مؤثر است. این روش با جلوگیری از لقاح و/یا لانه‌گزینی عمل می‌کند. مزیت بزرگ آن این است که پس از قرار دادن، به عنوان یک روش پیشگیری بسیار مؤثر و طولانی‌مدت (تا ۱۲ سال) باقی می‌ماند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ اگر نگران شکست روش بیرون کشیدن یا رابطه محافظت‌نشده هستید، هرچه سریع‌تر با پزشک، ماما یا مرکز بهداشتی تماس بگیرید تا در مورد گزینه‌های اورژانسی و دریافت مشاوره برای روش‌های پیشگیری مطمئن‌تر راهنمایی شوید.

حتما بخوانید

قرص پیشگیری اضطراری: چگونه در ۵ روز پس از رابطه از بارداری جلوگیری کنیم؟

فراتر از پیشگیری: جنبه‌های روانی و ارتباطی

از نظر جسمی، این روش هیچ تأثیر منفی مستقیمی بر سلامتی ندارد، اما از نظر روانی می‌تواند باعث استرس و اضطراب شود. بسیاری از زنان گزارش می‌کنند که عدم اطمینان به موفقیت این روش باعث می‌شود در طول مقاربت نگران احتمال بارداری باشند. این نگرانی می‌تواند به کاهش لذت جنسی منجر شده و در روابط جنسی تاثیر منفی بگذارد.

اتکا به روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری می‌تواند بار روانی قابل توجهی بر دوش هر دو شریک جنسی بگذارد:

• اهمیت ارتباط: انتخاب روش پیشگیری باید یک تصمیم مشترک و آگاهانه باشد. صحبت صادقانه در مورد خطرات روش بیرون کشیدن و تمایل به استفاده از روش‌های مطمئن‌تر، بخش مهمی از یک رابطه سالم است.
• استرس و اضطراب مداوم: نگرانی دائمی در مورد وقوع بارداری ناخواسته می‌تواند لذت جنسی را کاهش داده و باعث اضطراب، به خصوص برای زن شود.
• فشار بر مرد: تمام مسئولیت اجرای صحیح روش بر عهده مرد است که می‌تواند استرس‌زا باشد و تمرکز او را از لذت بردن از رابطه منحرف کند.
• نارضایتی احتمالی: نیاز به قطع رابطه در لحظه اوج، ممکن است برای هر دو طرف یا یکی از آن‌ها ناخوشایند باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری (نزدیکی منقطع)، با وجود قدمت و سادگی ظاهری، یک روش بسیار نامطمئن و پرخطر است. نرخ شکست آن در استفاده معمول بسیار بالا است (حدود ۱ در ۵)، که عمدتاً به دلیل وجود احتمالی اسپرم در مایع پیش‌انزال و دشواری ذاتی در زمان‌بندی دقیق خروج قبل از انزال می‌باشد. مهم‌تر از آن، این روش هیچ‌گونه محافظتی در برابر بیماری‌های مقاربتی (STIs) ایجاد نمی‌کند و افرادی که به آن اتکا می‌کنند را در معرض خطر دوگانه بارداری ناخواسته و عفونت‌های مقاربتی قرار می‌دهد.

در حالی که ممکن است دلایلی مانند عدم نیاز به هزینه، هورمون یا نسخه، برخی را به سمت این روش سوق دهد، اما این “مزایا” در مقابل خطرات قابل توجه آن رنگ می‌بازند. اقداماتی مانند ادرار کردن قبل از رابطه یا ترکیب با اسپرم‌کش، تأثیر ناچیزی بر افزایش کارایی کلی این روش دارند و نمی‌توانند آن را به یک گزینه قابل اعتماد تبدیل کنند.

خوشبختانه، امروزه طیف وسیعی از روش‌های پیشگیری از بارداری بسیار مؤثرتر و ایمن‌تر، از جمله IUD‌ها، ایمپلنت‌ها، قرص‌ها، چسب‌ها، حلقه‌ها، آمپول‌ها و کاندوم‌ها در دسترس هستند. انتخاب بهترین روش، تصمیمی شخصی است که باید با آگاهی کامل از گزینه‌ها، در نظر گرفتن شرایط فردی و سلامتی، و با مشورت با پزشک یا ماما صورت گیرد.

در مجموع، روش بیرون کشیدن به‌عنوان یک روش پیشگیری از بارداری، با وجود اینکه بدون هزینه است و به راحتی در دسترس قرار می‌گیرد، دارای نرخ شکست بالایی می‌باشد. استفاده از این روش در شرایط کامل (با دقت کامل) می‌تواند به کاهش بارداری کمک کند، اما در عمل به دلیل اشتباهات انسانی، نرخ شکست آن به حدود ۲۰-۲۲ درصد می‌رسد. همچنین، این روش هیچگونه محافظتی در برابر انتقال بیماری‌های مقاربتی ارائه نمی‌دهد و به همین دلیل برای زوج‌های غیرثابت یا کسانی که به دنبال جلوگیری از بیماری‌های جنسی هستند مناسب نیست.

برای افزایش اثربخشی، توصیه می‌شود:

• استفاده از روش‌های مکمل مانند کاندوم یا اسپرم‌ساید همراه با روش بیرون کشیدن.
• تمرین و آموزش دقیق در مورد زمان‌بندی صحیح و شناسایی نشانه‌های نزدیک شدن به انزال.
• برقراری ارتباط شفاف بین شرکای جنسی و استفاده از روش‌های جایگزین پیشگیری از بارداری با نرخ اثربخشی بالاتر، مانند قرص‌های ضد بارداری، دستگاه‌های داخل رحمی، و تزریق‌های ضد بارداری.

جدول‌های داده‌ای

به طور کلی، اگرچه روش بیرون کشیدن ممکن است برای برخی زوج‌ها به عنوان یک گزینه موقت یا پشتیبان استفاده شود، اما برای کاهش قابل توجه خطر بارداری ناخواسته، استفاده از روش‌های مدرن و مؤثرتر توصیه می‌شود.

پیام نهایی: به بدن و آینده خود احترام بگذارید. روش بیرون کشیدن برای جلوگیری از بارداری را به عنوان یک روش قابل اتکا فراموش کنید. با پزشک خود در مورد گزینه‌های پیشگیری مدرن، مؤثر و ایمن صحبت کنید و روشی را انتخاب کنید که هم از بارداری ناخواسته و هم (در صورت نیاز) از بیماری‌های مقاربتی محافظت کند و به شما آرامش خاطر بدهد.

پرسش‌های متداول در مورد روش بیرون کشیدن برای پیشگیری از بارداری (FAQ)

فهرست منابع مورد استفاده و لینک‌های مربوطه

1. Birth control implant. (n.d.).
   https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/birth-control-implant-nexplanon
2. Birth control methods. (n.d.).
   https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/birth-control-methods
3. Classifications for emergency contraception. (2017).
   https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/mec/appendixj.html
4. Coitus interruptus (withdrawal). (n.d.).
   https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/mmwr/mec/appendixh.html
5. Contraception. (n.d.).
   https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/index.htm
6. How effective are condoms? (n.d.).
   https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/condom/how-effective-are-condoms
7. How effective is pulling out? (n.d.).
   https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/withdrawal-pull-out-method/how-effective-is-withdrawal-method-pulling-out
8. How effective is the birth control pill? (n.d.).
   https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/birth-control-pill/how-effective-is-the-birth-control-pill
9. How effective is the birth control shot? (n.d.).
   https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/birth-control-shot/how-effective-is-the-birth-control-shot
10. IUD. (n.d.).
    https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/iud
11. Kovavisarach E, et al. (2016). Presence of sperm in pre-ejaculatory fluid of healthy males.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27266214/
12. Plan B one-step – levonorgestrel tablet. (2018).
    https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?setid=e53e3f9a-d359-4c5a-aceb-d002ed367849&audience=professional
13. Safer Sex. (n.d.).
    https://www.plannedparenthood.org/learn/stds-hiv-safer-sex/safer-sex
14. Vogel L. (2015). Rethink weight limits on morning-after pill.
    https://www.cmaj.ca/content/187/10/719
15. What’s the ella morning-after pill? (n.d.).
    https://www.plannedparenthood.org/learn/morning-after-pill-emergency-contraception/whats-ella-morning-after-pill